Bệnh trĩ ngoại

Nguyên nhân gây bệnh trĩ ngoại chủ yếu liên quan đến áp lực gia tăng lên các tĩnh mạch ở hậu môn, khiến chúng giãn ra và tạo thành búi trĩ ở bên ngoài ống hậu môn. Dưới đây là các nguyên nhân thường gặp nhất:

Triệu chứng nhận biết bệnh trĩ ngoại

Bệnh trĩ ngoại thường biểu hiện khá rõ ràng ngay từ giai đoạn đầu. Dưới đây là những dấu hiệu điển hình giúp bạn dễ dàng nhận biết:

1. Xuất hiện khối sưng gần hậu môn

Một trong những đặc điểm dễ nhận thấy nhất là vùng hậu môn xuất hiện khối sưng nhỏ, mềm hoặc hơi cứng, có thể sờ thấy bằng tay. Khối này chính là búi trĩ ngoại, thường gây cảm giác cộm và khó chịu khi ngồi lâu.

2. Đau rát khi đi đại tiện

Người mắc trĩ ngoại thường cảm thấy đau buốt hoặc rát trong và sau khi đi vệ sinh, đặc biệt là khi phân cứng. Cơn đau có thể kéo dài vài phút đến hàng giờ sau đó, gây khó chịu trong sinh hoạt hằng ngày.

3. Chảy máu hậu môn

Máu thường xuất hiện dưới dạng vệt đỏ tươi dính trên giấy vệ sinh, hoặc nhỏ giọt sau khi đi ngoài. Đây là dấu hiệu báo động cho thấy búi trĩ đang bị tổn thương do ma sát hoặc áp lực khi rặn.

4. Cảm giác ngứa ngáy, ẩm ướt quanh hậu môn

Trĩ ngoại có thể khiến vùng da quanh hậu môn bị kích ứng, ngứa râm ran, đôi khi kèm theo cảm giác ẩm ướt do tiết dịch. Tình trạng này kéo dài dễ dẫn đến viêm nhiễm nếu không vệ sinh sạch sẽ.

5. Khó khăn khi ngồi hoặc vận động

Khi búi trĩ phát triển lớn, người bệnh thường gặp khó khăn trong việc ngồi lâu hoặc vận động mạnh. Một số trường hợp còn cảm thấy đau tức âm ỉ quanh hậu môn khi đi lại.

⚠️ Nguyên nhân phổ biến gây bệnh trĩ ngoại

Bệnh trĩ ngoại hình thành do áp lực lớn kéo dài lên vùng tĩnh mạch quanh hậu môn. Dưới đây là những yếu tố hàng đầu làm tăng nguy cơ mắc bệnh mà bạn cần chú ý:

1. Thói quen rặn mạnh khi đại tiện

Việc rặn quá mức trong lúc đi ngoài, đặc biệt là khi bị táo bón, sẽ tạo áp lực lớn lên tĩnh mạch hậu môn, khiến chúng phình to và dần dần hình thành búi trĩ. Đây là nguyên nhân rất phổ biến ở người lớn tuổi hoặc người ăn uống thiếu chất xơ.

2. Ngồi lâu, ít vận động

Những người làm công việc văn phòng, lái xe đường dài, hoặc thường xuyên ngồi một chỗ trong nhiều giờ liền có nguy cơ cao mắc trĩ ngoại. Tư thế ngồi lâu cản trở lưu thông máu, làm tăng áp lực lên vùng hậu môn.

3. Chế độ ăn uống thiếu lành mạnh

Chế độ ăn ít rau xanh, trái cây và chất xơ, cùng với thói quen uống ít nước khiến hệ tiêu hóa hoạt động kém hiệu quả. Hậu quả là phân trở nên khô cứng, khó đào thải, gây táo bón mãn tính – yếu tố trực tiếp dẫn đến bệnh trĩ.

4. Thừa cân, béo phì

Trọng lượng cơ thể lớn tạo áp lực thường xuyên lên vùng hậu môn – trực tràng. Lâu ngày, các mạch máu tại đây dễ bị chèn ép và suy yếu, tạo điều kiện thuận lợi cho bệnh trĩ hình thành.

5. Mang thai và sinh con

Phụ nữ trong thai kỳ, đặc biệt ở những tháng cuối, thường gặp tình trạng trĩ ngoại do tử cung lớn chèn ép tĩnh mạch vùng chậu. Việc rặn sinh mạnh cũng là một yếu tố thúc đẩy búi trĩ hình thành sau sinh.

6. Thường xuyên mang vác vật nặng

Những người lao động tay chân, vận động viên cử tạ hoặc người thường xuyên nâng đồ nặng có nguy cơ bị trĩ ngoại cao do áp lực đột ngột dồn xuống hậu môn khi gồng sức.

7. Tuổi tác và lão hóa tự nhiên

Khi tuổi càng cao, thành mạch máu và mô liên kết quanh hậu môn cũng dần yếu đi, dễ bị tổn thương và suy giãn – đây là một nguyên nhân không thể tránh khỏi ở người cao tuổi.

Phương pháp điều trị bệnh trĩ ngoại hiệu quả

Việc điều trị bệnh trĩ ngoại cần dựa vào mức độ nặng nhẹ và tình trạng cụ thể của từng người. Nếu phát hiện sớm và can thiệp đúng cách, trĩ ngoại hoàn toàn có thể kiểm soát được mà không cần phẫu thuật.

1. 🌿 Điều trị tại nhà với phương pháp tự nhiên

Áp dụng khi bệnh còn ở giai đoạn nhẹ, chưa biến chứng:

Tăng cường chất xơ trong khẩu phần ăn: Ăn nhiều rau xanh, ngũ cốc nguyên cám, trái cây tươi để làm mềm phân và hỗ trợ tiêu hóa.
Uống đủ nước mỗi ngày (2 – 2.5 lít): Giúp tránh táo bón – nguyên nhân hàng đầu gây trĩ.
Ngâm hậu môn bằng nước ấm: Thực hiện mỗi ngày 15–20 phút giúp giảm đau, làm dịu cảm giác ngứa rát.
Tránh ngồi lâu hoặc đứng lâu một chỗ: Nên thay đổi tư thế thường xuyên để cải thiện tuần hoàn máu vùng hậu môn.
Hạn chế rặn mạnh khi đi vệ sinh: Tạo thói quen đi vệ sinh đúng giờ, không ngồi nhà vệ sinh quá lâu.

2. 💊 Sử dụng thuốc theo chỉ định

Dành cho người có triệu chứng rõ rệt nhưng chưa cần can thiệp ngoại khoa:

Thuốc bôi hoặc kem chống viêm: Giúp giảm sưng, đau rát và làm co búi trĩ (ví dụ: Titanoreine, Proctolog…).
Thuốc uống hỗ trợ thành mạch: Tăng độ bền thành tĩnh mạch và cải thiện lưu thông máu, giúp búi trĩ giảm kích thước dần.
Thuốc giảm đau hoặc thuốc nhuận tràng nhẹ: Dùng khi có chỉ định, nhằm giảm khó chịu và hỗ trợ đi tiêu dễ dàng hơn.

⚠️ Lưu ý: Không tự ý dùng thuốc mà không qua tư vấn từ bác sĩ chuyên khoa.

3. 🔧 Can thiệp y tế – điều trị chuyên sâu

Áp dụng với trường hợp trĩ ngoại to, đau nhiều, có huyết khối hoặc không đáp ứng với điều trị bảo tồn:

Thắt búi trĩ bằng vòng cao su: Thủ thuật đơn giản, ít đau, giúp làm hoại tử và rụng búi trĩ sau vài ngày.
Tiêm xơ búi trĩ: Làm xơ hóa các mạch máu trong búi trĩ, từ đó làm co lại và giảm đau.
Phẫu thuật cắt trĩ (truyền thống hoặc bằng laser): Dành cho trường hợp trĩ ngoại lớn, có nguy cơ nhiễm trùng hoặc chảy máu nghiêm trọng.

4. 🧘‍♂️ Hỗ trợ lâu dài bằng lối sống khoa học

Dù điều trị bằng phương pháp nào, người bệnh cũng cần duy trì thói quen sinh hoạt lành mạnh để ngăn ngừa tái phát:

Tập thể dục nhẹ nhàng mỗi ngày (đi bộ, yoga, bơi lội…).
Tránh thực phẩm cay nóng, dầu mỡ, đồ uống có cồn.
Không nhịn đi vệ sinh hoặc cố rặn khi chưa có cảm giác thật sự.