Bệnh trĩ là một trong những bệnh lý hậu môn – trực tràng phổ biến, gây ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống. Khi có các triệu chứng nghi ngờ như chảy máu khi đi đại tiện, đau rát hậu môn hoặc sa búi trĩ, bệnh nhân cần được thăm khám để chẩn đoán chính xác và đưa ra phương án điều trị phù hợp. Trong đó, siêu âm bệnh trĩ có thể là một kỹ thuật bổ trợ quan trọng giúp bác sĩ đánh giá chính xác mức độ bệnh và tình trạng liên quan.
1. Tại sao cần siêu âm trong chẩn đoán bệnh trĩ?
Thông thường, bệnh trĩ được chẩn đoán chủ yếu thông qua thăm khám lâm sàng kết hợp với nội soi hậu môn – trực tràng. Tuy nhiên, trong một số trường hợp đặc biệt, bác sĩ có thể chỉ định siêu âm hậu môn – trực tràng để hỗ trợ đánh giá chi tiết hơn.
1.1. Xác định mức độ tổn thương của búi trĩ
- Siêu âm giúp bác sĩ xác định kích thước, số lượng và vị trí của các búi trĩ.
- Đánh giá cấu trúc bên trong của búi trĩ, xem có huyết khối hay viêm nhiễm hay không.
- Kiểm tra tình trạng phù nề, tắc nghẽn mạch máu, giúp đánh giá nguy cơ biến chứng.
1.2. Phân biệt trĩ với các bệnh lý khác
Một số bệnh lý hậu môn – trực tràng có triệu chứng giống trĩ như chảy máu, đau rát hậu môn, sa niêm mạc nhưng thực chất không phải bệnh trĩ. Siêu âm giúp phân biệt với các tình trạng như:
- Polyp hậu môn – trực tràng: Một khối u lành tính nhưng có thể gây xuất huyết.
- U bướu vùng hậu môn, trực tràng: Đôi khi có thể nhầm lẫn với búi trĩ nội.
- Nứt kẽ hậu môn: Cũng gây đau và chảy máu khi đại tiện.
- Áp-xe hậu môn: Một biến chứng nhiễm trùng quanh hậu môn có thể bị nhầm với trĩ huyết khối.
1.3. Hỗ trợ trong quá trình điều trị
Siêu âm không chỉ có giá trị trong chẩn đoán mà còn hỗ trợ trong quá trình điều trị bệnh trĩ:
- Trước khi thực hiện phẫu thuật hoặc thủ thuật xâm lấn như thắt búi trĩ, chích xơ búi trĩ, siêu âm giúp đánh giá hệ thống mạch máu quanh búi trĩ để lựa chọn phương pháp phù hợp.
- Sau điều trị, siêu âm giúp theo dõi sự hồi phục của búi trĩ, phát hiện sớm biến chứng như huyết khối, nhiễm trùng hoặc tái phát bệnh trĩ.
2. Các phương pháp siêu âm bệnh trĩ
2.1. Siêu âm qua đường hậu môn (siêu âm nội soi trực tràng)
Đây là phương pháp siêu âm được thực hiện bằng cách sử dụng đầu dò nhỏ đưa vào bên trong hậu môn để đánh giá cấu trúc chi tiết của ống hậu môn và trực tràng. Kỹ thuật này có ưu điểm:
- Hình ảnh rõ nét, giúp xác định chính xác mức độ trĩ nội và tổn thương liên quan.
- Đánh giá tốt tình trạng cơ thắt hậu môn, áp-xe quanh hậu môn, rò hậu môn.
- Hữu ích trong trường hợp trĩ nội phức tạp hoặc có nghi ngờ bệnh lý khác đi kèm.
2.2. Siêu âm Doppler
Siêu âm Doppler giúp kiểm tra dòng máu lưu thông đến búi trĩ, từ đó đánh giá:
- Búi trĩ có bị tắc nghẽn mạch máu, hình thành huyết khối hay không.
- Hỗ trợ trong phương pháp điều trị trĩ bằng kỹ thuật thắt động mạch trĩ dưới hướng dẫn của Doppler.
2.3. Siêu âm bụng tổng quát (trong một số trường hợp)
- Siêu âm ổ bụng có thể được chỉ định trong trường hợp nghi ngờ bệnh lý tiêu hóa, gan mật hoặc tĩnh mạch cửa có liên quan đến bệnh trĩ.
- Đặc biệt ở những bệnh nhân bị trĩ do tăng áp lực tĩnh mạch cửa (xơ gan, suy tim…), siêu âm giúp đánh giá tổng quan tình trạng mạch máu trong ổ bụng.
3. Khi nào nên thực hiện siêu âm bệnh trĩ?
Không phải trường hợp nào cũng cần siêu âm, nhưng nếu bạn gặp các triệu chứng dưới đây, bác sĩ có thể chỉ định siêu âm để đánh giá tình trạng bệnh:
✅ Chảy máu hậu môn kéo dài, đặc biệt khi không rõ nguyên nhân.
✅ Đau rát hậu môn liên tục, nghi ngờ có huyết khối hoặc viêm nhiễm.
✅ Trĩ sa ra ngoài nhưng chưa rõ mức độ, cần đánh giá để quyết định phẫu thuật.
✅ Nghi ngờ có biến chứng như áp-xe hậu môn, rò hậu môn, nứt kẽ hậu môn.
✅ Sau điều trị trĩ nhưng vẫn có triệu chứng bất thường.
Siêu âm là một phương pháp hỗ trợ quan trọng giúp đánh giá chi tiết tình trạng bệnh trĩ, đặc biệt trong các trường hợp trĩ huyết khối, áp-xe hậu môn hoặc khi có nghi ngờ bệnh lý khác. Tùy vào tình trạng cụ thể, bác sĩ sẽ quyết định có cần thực hiện siêu âm hay không.
Nếu bạn có các dấu hiệu nghi ngờ bệnh trĩ, hãy đến cơ sở y tế để được thăm khám và tư vấn phương pháp chẩn đoán phù hợp!
